Sistematik eğitimin olumsuz etkilerinden korumak için çocuklarımızı destekleyebiliriz

Çocuklarımızı ödül ve cezadan, sınavların yıkıcı etkisinden, sistemin itaatkar çocuk talebinden, sonuç odaklı insan yetiştirmek gayretinden, başkalarıyla yarışmasına neden olan okul/eğitim sisteminin rekabete dayalı ikliminden koruyabilmek biz velilerin üzerinde durması gerektiğine inandığım en önemli noktalar.

Gerek Ege ile konuşmalarımızdan gerek onun okulda yaşadıklarından birkaç örnek ile düşüncelerimi somutlaştırmaya gayret edeyim:

"Testte aldığım puanı önemsemiyorum anne ama iyi alınca çabamın karşılığını almak güzel oluyor" (Bunu 3. Sınıfta söylüyordu ama geldiğimiz noktada, 7. Sınıfta LGS, onun için son derece önemli ve bunu değiştirmek için bir ailenin gücünün yetmediğini yaşayarak görüyoruz maalesef.)

"Kitap okuduğumu ispat etmek zorunda değilim, istediğimde okuyorum zaten, yağmur damlası almasam da olur anne" diyerek tabloda hanesi boş kalsa da bunu önemsemiyor. Her akşam kitap okuyor ama tablosuna kac sayfa okuduğunu yazıp, bana imzalatmıyor ve okula götürmüyordu. (3. Sınıf)

"Teneffüse çok az çıkıyoruz, oynayamıyoruz, gidip müdürle konuşalım diye önce arkadaşlarıyla konuşup sonra kimse gelmese bile müdüre giderek neden az çıktıklarını sorup, ne istediğini ifade etmişti. (2.sınıf)

Resim yarışmasına sokulan resmi ödül almayınca "anne ben de resmimi yapmak için çok uğraşmıştım, hani çabalamak önemliydi, benimkinin bir önemi yok mu? Neden tek o ödül aldı, bu haksızlık" demişti.

4. sınıftayken kızlar ve erkekler arasında ayrımcılık yaptığını düşündüğü bir branş öğretmeninin, konuştuğu gerekçesiyle kendisini uyarması üzerine öğretmenler odasına giderek konuyu gündeme getirip "haksız şekilde uyarı yapıldığını" söylemişti.

5. Sınıfta yasak olmasına rağmen okula küpeyle gidiyordu. Müdür yardımcısı Ege ile konuşmuş ancak Ege, "kızlar okula küpe ile geliyor, onlara izin veriliyor. Bu toplumsal cinsiyet ayrımcılığı değil mi?" diyerek kendini savununca, müdür yardımcısı pası bize atmıştı. Okulda bir karar alınıp tüm öğrenciler için küpe takmama kuralı uygulanıncaya kadar takmaya devam edeceğini, herkes için aynı kurallar uygulandığında kendisinin de çıkaracağını söyleyerek yine okula küpeyle gitmeye devam etmişti.

Tüm bu durumlarda fikirlerine ve yaptıklarına bakarak onun doğru yolda olduğunu düşünüyorum. Sorgulayan, doğru olduğuna inandığı şeyleri yapan, haksızlığa uğradığını fark eden ve dile getiren, istekleri için çözüm arayan ve harekete geçen bir insan yetiştirmek isteyen her ebeveynin de yapabileceği şey; sistemle akmak ama yeri geldiğinde ona karşı durması için çocuğunun arkasında olmaktır.

Not: Bu yazı 2016 tarihinde yazılmış olup, revize edilmiş haliyle 03.02.2021 de tekrar yayınlanmıştır.

- Posted using BlogPress from my iPhone

Çocuğunuzun öğretmeninde aradığınız en temel özellik nedir?

Bir sınıfa girdiğinizde gördükleriniz, o sınıfın yönetim şekli ve sınıfın iklimi hakkında size bir fikir verir. Öğrenciler sessizce oturuyor, söz almıyor, soru sormuyor sadece dinliyorsa orada özgür hissetmediklerini ve sınıfta baskıya (korkuya) dayalı otorite kullanıldığını düşünürüm. Öğrenciler akıllarına gelen soruları anında soracak kadar özgür hissediyor, sorulara cevap veriyor, yüzleri gülüyorsa, orada sevgi ve saygıya dayalı bir otorite görürüm. "Sevginin olmadığı sadece saygının olduğu sınıflar soğuk yerlerdir" diyor Doğan Cüceloğlu. Böyle sınıflarda herkes rolünü ve sınırlarını iyi bilir ve ona göre davranır. Öğretmen dersini anlatır, derslerini sorunsuz işler, gerisi ile pek fazla ilgilenmek istemez.

Bir öğretmende aradığınız en temel özellik nedir? sorusuna Doğan Cüceloğlu'nun verdiği cevap; ne öğretmenin alan bilgisi, ne konu anlatımındaki becerisi ne de öğrencilerinin sınavlardaki başarısı oluyor. En önemli özellik, öğrenci ile "empati yapabilmesi, onu öğrenci olarak değil önce insan olarak görüp saygı duyması ve içten yaklaşımı". Bu durumu Özgür Bolat öğretmenin öğrencisini "mesleki" olarak değil, "kişisel olarak sevebilme yetisi" şeklinde açıklıyor; belki siz de bir veli olarak "öğretmenin duyduğu şefkat ve çocuk sevgisi" dersiniz. Nasıl tanımlarsak tanımlayalım şahsi kanaatim; sevginin olmadığı yerlerde çocukla gerçek bir ilişki kurulamayacağı yönünde. Gerçek bir ilişki olmayan yerde ise ne çocuğun kişisel gelişiminden bahsetmek mümkün ne de kaliteli bir öğrenme ortamından. 

Bu vesile ile veliler için önerim:

Öğretmenlerinizin nasıl eğitim verdikleri, kaç net çıkarttırdıkları, nasıl ders işlediklerinden önce, çocuklarınızla saygı ve sevgi dolu bir ilişkileri olup olmadığını sorgulayın. Zaten sevgi bağı kurulduysa ve öğretmen çocuklara saygı duyuyorsa çocuğun öğrenmesinde ortaya çıkabilecek her türlü sorun karşılıklı işbirliği içerisinde çözüme ulaştırılır.